به گزارش تابناک يزد، استان یزد با جمعيتي قريب 1.1 ميليون نفر در بخش مركزي فلات مركزي ايران واقع شده و به عنوان يكي از كمبارشترين استانهاي كشور همواره با فقر منابع آبي مواجه بوده است.
اين استان یکی از خشکترین مناطق حوزه داخلی کشور محسوب میشود که حدود 12.5 میلیون هکتار عرصههای منابع طبیعی را در برگرفته كه البته قريب نيمي از آن را اراضی کویری و بیابانی تشكيل داده است.
بنابه گزارش ايسنا – منطقه يزد، توسعه اجتماعی ـ اقتصادی استان عمدتاً در محور شمال – جنوب آن شكل گرفته به نحوي كه 80 درصد جمعيت آن در محور عقدا(اردكان) تا مهريز سكونت دارند، محوري كه مهمترين منابع و سفرههاي آب زيرزميني استان را نيز در دل خود جاي داده است.
متاسفانه توسعه صنعتي استان نيز بدون توجه به جانمايي مناسب در همين محور متمركز شده است به طوري 75 درصد صنايع استان حتي صنايع سنگين، آلاينده و پرآبخواه استان را در خود جاي داده است.
نكته حائز اهميت در بحران كنوني كمآبي غالب بر استان و وضعيت نگرانكننده سفرههاي آب زيرزميني آن تاثير فاضلابهاي صنعتي، معدني و شهري بر روي اين منابع آبي است، هر چند كه با وجود خشكساليها و افت نسبي سفرههاي آبي استان به اعماق زمين، تاحدودي اين منابع دور از دسترس عوامل آلاينده قرار گرفتهاند.
«محمدرضا کوچکزاده» معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست استان یزد در گفتوگو با خبرنگار ايسنا – منطقه يزد، با اشاره به نگرانکننده بودن استقرار صنایع سنگین در مجاورت منابع و سفرههای آب زیرزمینی، گفت: این نگراني در دشت مابين عقدا تا مهريز در استان بارزتر است چرا كه علاوه بر سكونت 80 درصد از جمعيت استان، 75 درصد از صنايع استان نيز در اين محور كه روي سفرههاي آب زیرزمینی و حوزه آبریز یزد است، واقع شدهاند .
وی با بيان اين كه متاسفانه مواد دفعی صنایع بعضاً سمی و بسیار آلاینده هستند، عدم مدیریت بر دفع صحيح اين مواد تهدیدی جدي برای منابع آبی و خاكي استان محسوب میشوند .
این مسئول اهتمام صنايع به ايجاد سیستمهای تصفیه فاضلاب و رفع آلودگيهاي ناشی از تولیدات صنایع را اقدام مهمی در راستای کاهش تاثیر آلودگی بر منابع آبی استان برشمرد و تصریح کرد: واحدهای صنعتی براي اخذ پروانه فعاليت باید مجهز به سیستم تصفیه فاضلاب استاندارد شوند، هر چند كه در شهرکهای صنعتی نيز شركت شهركها متولی ايجاد سیستمهای تصفیه فاضلاب مرکزی است تا پسابهاي توليدي را پس از تصفیه به فاضلاب شهری بيافزايد .
وی يكي از عمده مشكلات در اين خصوص را واگذاری و جانماییهای پراکنده صنایع در گذشته خواند كه کنترل و نظارت بر آنها را با توجه به کمبود امکانات و نیروي انساني محیط زیست با دشواري مواجه كرده است .
وي يادآور ميشود: البته در تمام واحدهای صنعتی، نیروهای فعالی در راستای نظارت بر عدم ایجاد آلودگی در صنایع مشغول به کار هستند كه به نوعي بخشی از اداره كل محیط زیست محسوب میشوند .
کوچک زاده با اشاره به تجمیع صنایع در شهرکهای صنعتی استان طي دهههاي اخير، تاكيد كرد: تعریف پهنههایی برای ایجاد صنایع جدید ميتواند از ایجاد هرگونه عارضه خاصی ناشی از تولیدات صنایع جلوگيري كند .
وی يكي از اين پهنههاي تعريف شده براي صنايع بخش حساس استان را 50 کیلومتری جاده یزد- بافق ذكر كرد و افزود: در اين محدوده عمده اقدامات به سمت نگهداری و ايجاد شبكهها و تصفيهخانههاي پيشرفته فاضلاب براي صنايع است .
این مسئول با اشاره به فلزات و عناصر سنگین موجود در خاک به عنوان یکی دیگر از منابع آلودهکننده استان، خاطرنشان كرد: براساس پژوهشهای صورت گرفته این عناصر پراکنده بر سلامت انسان تاثیرگذار هستند و در صورت تماس با آب و منابع آبي ميتوانند مشکلساز شوند .
وي معتقد است با وجود اين كه اين فلزات و عناصر معدني به عنوان یک پتانسیل اقتصادی براي استان و كشور قابل استفاده هستند، اما عملکرد ضعیف در این حوزه، این پتانسیل را به تهدید تبدیل کرده است .
كوچكزاده در اين رابطه با مناطقي مانند ندوشن و بهاباد اشاره و اظهار كرد: اين مناطق نمونههای بارزی از تاثیرات عناصرسنگین بر منابع آبی هستند که بر سلامت دندانهای اهالي اين مناطق تاثیر گذاشته است .
«ناهید غلام نژاد» مدیر محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقهای یزد نيز در گفتوگو با خبرنگار ايسنا – منطقه يزد، وظیفه شرعی هر فرد نسبت به حفظ سلامت منابع آبی استان با وجود شرايط نگرانكننده فعلي یادآور شد و تاکید کرد: آگاهیرسانی در راستای جلوگیری از آلودگی منابع آبی به دلیل محدودیت این منبع با ارزش، از مهمترین رسالتهاي شرکت آب منطقهای و البته رسانههاست.
وي در موارد مهمترين عوامل آلاينده منابع آبي در استان با اشاره به اين كه فاضلابهای صنعتی با توجه به نوع واحد صنعتی عمدتاً حاوی مقادير بالایی از فلزات سنگین، مواد آلی و شیمیایی هستند، دفع غیربهداشتی اين فاضلابها را زمینهساز آلودگی منابع آبی و خاکی استان دانست.
وی در مورد فاضلابهای خانگی به عنوان یکی از دیگر منابع آلاينده آبهای استان نيز تصریح کرد: فاضلابهای خانگی نيز مشتمل بر مواد آلی و شیمیایی هستند لذا تخلیه این نوع فاضلابها در مناطقی که سطح آب سفره بالا یا خاک از نفوذپزیري مناسبي برخوردار باشد منجر به آلودگی آبها خواهد شد.
مدیر محیط زیست و کیفیت منابع آب استان به موضوع فاضلابهاي بیمارستاني به عنوان يكي ديگر از عوامل آلودهکننده محیط زیست اشاره و انواع عوامل بیماریزا شامل پاتوژنها و آلودگیهای میکروبی و انگلی را از منابع آلاينده آب و خاک برشمرد.
وی ضمن هشدار در مورد زهآبهای کشاورزی و گلخانهها كه حاوی مقدار بالایی کود و سم هستند به عنوان آلاينده محيطزيست، خاطرنشان كرد: علاوه بر اينها، فاضلاب دامداریها و کشتارگاهها نيز شامل مقادير زیادی مواد آلی و بیولوژیکی هسند كه ميتوانند به آلودگی منابع آب و خاک منجر شوند .
غلامنژاد يكي ديگر آلايندههايي كه در سالهاي اخير مبتلا به كشورمان شده را پساب حاصل از آب شیرینکنها بیان کرد و گفت: پساب اين سيستمها حاوی درصد بالایی نمک ايت كه نفوذ آنها میتواند زمینهساز شور شدن منابع آبي را فراهم سازد.
وی با تاكيد بر ساماندهي تانكرهاي حمل فاضلابهای خانگی و صنعتی، اظهار كرد: اين تانكرها كه حامل مواد مختلف آلاينده محیط زیست هستند بايد تحت نظارت باشند و تخليه مواد خود را در مكانهاي مشخص شده انجام دهند تا اثرات زيست محيطي كمتري را به محيط زندگي ما وارد كنند.
این مسئول در ادامه نيز به تاثيرات زيست محيطي محلهای دفن زباله نيز اشاره كرد و گفت: شیرابه خروجی از محلهای دفن زباله دارای بار آلودگی بالایی هستند و در صورت هر گونه تماس با منابع آبی به آلودگی آن منجر میشوند .
وی شناسایی واحدهای آلاینده در استان را در اولویت اقدامات اين مديريت برشمرد و تصريح کرد: اعلام اسامی اين واحدها به مراجع مربوطه، ارسال اخطار و در نهایت معرفی واحدهای آلاینده به مراجع قضایی جهت اقدامات قانوني، از مهمترین اقداماتی است که در راستای حفظ کیفیت و سلامت منابع آبی استان صورت میگیرد .
غلام نژاد توسعه شبکه فاضلاب شهری در مناطق مختلف استان توسط شرکتهای آب و فاضلاب شهری و روستایی به منظور جمعآوری و تصفیه فاضلاب منازل مسکونی را از دیگر اقدامات صورت گرفته در اين خصوص عنوان کرد .
وی با اشاره به پایش مداوم کیفیت منابع آبی استان، خاطرنشان كرد: فریز كردن زونهای تامین کننده آب شرب استان به منظور جلوگیری از آلودگی آنها نیز یکی از دیگر اقدامات شركت آب منطقهاي يزد است . /22