به گزارش تابناک یزد،در کمیته تخصصی ثبت میراث فرهنگی ناملموس که در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد، 19 اثر میراث ناملموس در فهرست معرف و در خطر ملی به ثبت رسیدند که بیشتر آن آثار متعلق به استان‌های زنجان، فارس و هرمزگان بودند.
فرهاد نظری، مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی در این زمینه توضیح داد و آثار ثبت شده را شامل موارد زیر دانست.
«سبک موسیقی علوانیه»، « عروسک بازبازک لیلی» از خوزستان، «داستان‌ها، نقل‌ها، و افسانه‌های آشیقی (متون نمایش سنتی) زنجان، «مهارت‌های سنتی جوک‌کاری» (فهرست در خطر)، «مهارت تهیه فالوده سنتی شیراز»، «مراسم آئینی سینه زنی قطاری شیراز»، از استان فارس « مهارت سنتی کاربافی میبد»، «مراسم آئینی شاه حسن و شاه حسین میبد»، «مراسم آئینی شده بندی و شده گردانی در ماه محرم اردکان» از استان یزد و «آوای کار یامال در دریانوردی با لنج»، « مهارت دوخت و تهیه کندوره»، « بازی سنتی رمازا»، « بازی سنتی رحمونی»، «بازی سنتی درا» ( فهرست در خطر)، « مهارت تهیه دوخت برکه (برقع)»، «آئین سنتی ازدواج»، «مهارت سنتی ساخت عروسک‌های بومی قشم، دهتولو»، « مهارت سنتی ساختن و نواختن عود (بربط)، «شیوه سنتی برگزاری بازارهای هفتگی: پنج شنبه بازار میناب» (فهرست در خطر).
* ثبت‌های چند ملیتی و گنجینه‌های زنده بشری
او ادامه داد: از این میان «داستان‌ها، نقل‌ها و افسانه‌های آشیقی (متون نمایش سنتی) زنجان» و «سبک موسیقی علوانیه» خوزستان برای ثبت چند ملیتی با مشارکت کشورهای دیگر
پیشنهاد می‌شود. این نوع از ثبت به عناصر میراث ناملموسی اشاره دارد که در دو یا چند کشور با شباهت‌ها و تفاوت‌هایی جریان داشته باشد.
به گفته وی، همچنین در این جلسه تصمیم گرفته شد که حاملان «داستان‌ها، نقل‌ها، و افسانه‌های آشیقی (متون نمایش سنتی) زنجان که تنها بازماندگان و هنرمندان این عرصه هستند در فهرست گنجینه‌های زنده بشری ایران ثبت شوند. این گنجینه به معدود افراد و هنرمندان در قید حیات گفته می‌شود که تنها حاملان و فعالان یک عنصر میراث ناملموس هستند. این اقدام با هدف ثبت نام، هنر، دانش و مهارت این گنجینه‌های زنده بشری و انتقال دانش و مهارت آنها به نسل بعدی صورت می‌گیرد.
* دفتر ثبت آثار تاریخی چه کاری انجام می‌دهد؟
او همچنین به ارائه‌ی توضیحاتی درباره‌ی عملکرد دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی پرداخت و گفت: این دفتر بر اساس شرح وظایف ابلاغی و در اجرای مفاد کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو (2003) و نیز در اجرای مفاد آئین‌نامه اجرایی قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مذکور متولی تدوین دستور العمل و بخشنامه در خصوص پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس شامل: شناسایی و تعیین مصادیق میراث در ایران، مستند سازی و سیاهه‌برداری، اقدامات لازم برای حفظ میراث از جمله ثبت ملی آن، معرفی منتخب آثار ثبت و تأییدشده به یونسکو با هدف ثبت جهانی در فهرست‌های بین‌المللی، احیا و معرفی و توسعه و ترویج این عناصر است.
نظری افزود: در این راستا بازنگری فرم ثبت ملی، طراحی و تدوین فرم گزارش دوره‌ای برای ارزیابی وضعیت آثار، فرم ثبت گنجینه‌های زنده بشری و نیز تهیه و تدوین فهرست‌های مربوط به آن از اقدامات انجام شده در این زمینه است. همچنین اکنون نیز دو فهرست معرف و در خطر برای ثبت ملی وجود دارد و فهرست اقدامات موفق پاسدارنه، میراث ناملموس منسوخ، گنجینه‌های زنده بشری وفهرست های زیرمجموعه دیگر در مراحل تدوین و ابلاغ قرار دارد.
او اضافه کرد: اقدامات اولیه با هدف دسترسی آن‌لاین به این دو فهرست ملی به زبان انگلیسی و فارسی در حال انجام است. در همین رابطه پیشنهاد ایجاد فهرست‌های استانی که به طور آن لاین در دسترس باشند، تحت بررسی است. همچنین این موارد در جلسات منظم اعضای کمیته تخصصی میراث ناملموس کارشناسی و سیاست گذاری شده و پس از تائید شورای عالی سیاست گذاری به واحدهای زیربط ابلاغ می‌شود.
وی از دیگر مسئولیت‌های دفتر ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث فرهنگی ناملموس را برگزاری کارگاه‌های آموزشی در زمینه آگاهی بخشی، شناسایی عناصر میراث فرهنگی ناملموس، مستند سازی و سیاهه برداری، تدوین پرونده ثبت ملی و دستورالعمل حفظ و احیا، معرفی و توسعه و ترویج آن برای واحدهای زیرنظر سازمان و سازمان‌ها و ارگان‌های دیگر در سطح کشور دانست
و افزود: در این زمینه کارگاه آموزشی آگاهی بخشی و تدوین پرونده‌های ثبت ملی در مرداد ماه سال جاری برای کارشناسان معاونت طب سنتی وزارت بهداشت برگزار شد، همچنین برگزاری کارگاه آموزشی نیز برای وزارت علوم در دست اقدام است.
نظری همچنین حمایت از تشکل‌های مردم نهاد و ظرفیت سازی در سطوح مختلف جامعه برای شناسایی و تعیین مصادیق میراث ناملموس و حفظ و احیا و توسعه و ترویج آن را از اموری دانست که در برنامه‌های دفتر ثبت آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی در حال اجراست و گفت: در این زمینه برگزاری کارگاه آموزشی برای جمعی از تشکل‌های سازمان‌های مردم نهاد با مشارکت اداره کل میراث استان همدان و استانداری همدان در شهریور ماه سال جاری در همدان برگزار شد.
مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی، برگزاری جلسات کارگروه ملی را از دیگر وظایف دفتر ثبت دانست و ادامه داد: آن با حضور نمایندگان وزارت علوم و تحقیقات، آموزش و پرورش، وزارت ارشاد، وزارت بهداشت، وزارت ورزش و جوانان، وزارت اطلاعات، سازمان صدا و سیما، فرهنگستان هنر، فرهنگستان زبان و ارگان ها و سازمان هایی که به لحاظ موردی مرتبط با موضوع هستند، برگزار می‌شود. تا کنون نیز چندین جلسه این کارگروه توسط دفتر ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی برگزار شده که آخرین نشست آن در خرداد ماه سال جاری برای گرفتن گزارش درخصوص اجرای اقدامات پاسدارانه و نیز وظایف آینده‌ی این ارگان‌ها درباره دو عنصر «نقالی» و «لنج‌سازی» برگزار شد. که نتیجه‌ی اقدامات پاسدارانه انجام شده توسط همه‌ی ارگان‌های ذیربط و وضعیف فعلی اثر در قالب گزارش دوره‌ای آبان ماه امسال به یونسکو ارسال می‌شود.